Ուսումնական փաթեթ

Առյուծն ու նապաստակը

Առյուծը գտավ քնած նապաստակին և ուզում էր խժռել, երբ հանկարծ տեսավ. որ կողքովփախչում է եղջերուն: Նապաստակին թողեց ու ընկավ եղջերուի ետևից, իսկ 

նապաստակըաղմուկից զարթնեց ու փախավ:

Առյուծը շատ վազեց եղջերուի ետևից, բայց չկարողացավ բռնել և  վերադարձավ այնտեղ,որտեղ թողել էր նապաստակին: Տեսնելով, որ նա էլ արդեն չքացել է, ասաց.«Տեղն է ինձ,

ձեռքիս որսը բաց թողեցի և  դատարկ հույսի ետևից ընկա»: 

Առաջադրանքներ

1. Ընտրիր այն միտքը, որն արտահայտում է առակի գաղափարը (ասելիքը): Ընտրությունդպատճառաբանիր:

•  Երկու նապաստակի ետևից ընկնողը ոչ մեկին չի հասնի:

•  Մարդիկ, ընկնելով շատի ետևից, կորցնում են նաև քիչը:

•  Պետք չէ բավարարվել քչով, պետք է ձգտել ավելիին հասնել:

2. Լրացրու միտքը:

Մի որսորդ առյուծի հետք էր փնտրում: Նա փայտահատին հարցրեց, թե չի՞ տեսել արդյոքառյուծի հետքը կամ որջը: Փայտահատը պատասխանեց.

— Ես քեզ հենց իրեն` առյուծին ցույց կտամ:

Որսորդը վախից գունատվեց եւ դողդողալով շշնջաց.

— Չէ, ինձ միայն հետքն է հարկավոր, ոչ թե առյուծը:

Առակը այն մարդկանց մասին է, որոնք ….

3.  Վերնագրիր ստացված առակը: Ընտրածդ վերնագիրը պատճառաբանիր:

Կարդա՛
                                 Կուզեի լինել

Երբ առավոտյան ժամը ութը խփում է,  և  ես մեր նեղ փողոցով ճամփաեմ ընկնում դեպի դպրոց, ամեն օր դեմս ելնում է մանրավաճառը. <<Ասե~ղ ու թե~լ, քորո~ց,մատանի~, սիրուն օղե~ր»- կանչումէ նա: Եվ ստիպված չէ բնավ շտապելու, ստիպված չէ անպատճառ այս կամ այն փողոցում լինելու, ստիպված չէ այսինչ տեղը գնալու և մանավանդ այսինչ ժամին անպայման տուն վերադառնալու:Կուզեի ես էլ մանրավաճառ լինել, թափառել ամբողջ օրը ճամփաների վրա ու կանչել. ՙԱսե~ղ ու թե~լ, քորո~ց,մատանի~, սիրուն օղե~ր»:Երբ իրիկունները  վերադառնում եմ դպրոցից, միշտ հանդիպում եմ պարտիզպանին, որ իր ցանկապատի ետևում հող է մշակում:

Բահը ձեռքին` անում է այն, ինչ որ սիրտն  ուզում է` փոշոտում է հագուստները: Եվ ոչ մեկից նկատողություն չի ստանում, երբ արևի տակ վառվում է կամ թրջվում է անձրևից:Կուզեի ես էլ պարտիզպան լինել, մշակել իմ պարտեզը, և ոչ մեկը իմ փորելը չարգերեր:Երբ մութն ընկնում է, ու մայրիկս ինձ ուղարկում է անկողին, իմ բաց պատուհանից տեսնում եմ հաճախ մեր փողոցի պահապանին, որն իջնում և բարձրանում է հաստ փայտը ձեռքին: Փողոցը մութն է ու լռիկ. և հեռվում` ցցի վրա տնկած լապտերը կարծես մի հրեշ լինի` մեկ հատիկ կարմիր աչքով:Իսկ պահապանի ձեռքին երերում է  լապտերը, որը քարշ է տալիս իր երկար ստվերի հետ ու բնավ անկողին չի մտնում:Կուզեի ես էլ պահապան լինել, ամբողջ գիշերը քայլել փողոցներով և լապտերովս ստվերները փախցնել:  

Հեղինակ՝ Ռուբինդրաթ Թագոր

Հարցեր

Գրի՛ր տրված բառերի բացատրությունը: 

    մանրավաճառ-

    բնավ-

    պարտիզպան-

    պարտեզ-

    լապտեր-

    երերալ-

2. Ինչից էր դժգոհ տղան: Ո՞ր հատվածներից է դա երևում:

3.Ինչի՞ց կարող էին դժգոհել, ի՞նչ կարող էին ցանկանալ

մանրավաճառը

պարտիզպանը

պահապանը

4.Ինչպե՞ս կբացատրես վերնագիրը:

5. Լրացրո՛ւ միտքը.

..Կուզեի լինել,, ստեղծագործության մեջ արտահայտված գաղափարը /հեղինակի ասելիքը/ հետևյալն է՝....

6. Շարունակի՛ր ստեղծագործությունը:

Սկսի՛ր այսպես ՝ ,,Կուզեի ես էլ ..... լինել:

Գործնական քերականություն

1. Տրված բառերը գործածելով՝ պատմություն հորինի՛ր:

Ճամփորդ, ընդհանրապես, ձգտել, դրախտային, թռչել, միմիայն, խախտել, թրջել, իջնել, դադար, խաբել, զննել, ընդհատել:

2.  Տրված բառերից նոր բառեր կազմի՛ր -ոց (-նոց, -անոց) ածանցով:

ա) Ծաղիկ, հյուր, ավազակ, մեղու:

բ) Վիզ, գոգ, ձեռ, մատ:

զ) Կապել, խարտել, սփռել:

դ) (Քսան) դրամ, (հինգ) կիլոգրամ, (երեք) մետր:

ե) Խշշալ, մռնչալ, զռռալ, ոռնալ, հալհլել:

3.  Տրված նախադասության հիման վրա երկու պատմություն հորինի՛ր, որոնցից մեկում ուղղակի հասկացվի, մյուսում՝ փոխաբերաբար:

Կարմիր կովն իր կաշին չի վախի:

4.Պարզի՛ր, թե Ա և Բ բառախմբերը կազմության ինչ տարբերություն ունեն: Այդ բառախմբերը լրացրո՛ւ:

Ա. Հրակարմիր, ջերմաստիճան, կիսագունդ, արևափայլ, ...:

Բ. Հրեղեն, կարմրավուն, ջերմոց, ջերմային, ջերմոցային, աստիճանական, կիսատ, գնդակ, անփայլ, ...:

Հիշի՛ր.

Մեկ արմատից բաղկացած բառերը կոչվում են պարզ բառեր:

Արմատները բաղադրյալ բառի կազմում կարող են լինել հնչյունափոխված և անհնչյունափոխ:

Միայն արմատներով կազմված բաղադրյալ բառերը կոչվում են բարդություններ կամ բարդ բառեր (օրինակ՝ գծագիր, մեծահոգի):

Արմատով և մեկ կամ մի քանի ածանցով կազմված բաղադրյալ բառերը կոչվում են ածանցավոր բառեր (միություն, նախագիծ):

Մեկից ավելի արմատներով և ածանցով (ածանցներով) կազմված բառերը կոչվում են բարդածանցավոր (օրինակ՝ դպրոցաշինություն, մեծահոգաբար):